Tetrapareza

Jakie są przyczyny tetraparezy?

Niedowład czterokończynowy może wynikać z przyczyn mięśniowych, uszkodzeń połączenia nerwowo-mięśniowego, uszkodzenia dolnego lub górnego neuronu ruchowego.

Wśród konkretnych chorób i stanów, które mogą powodować tetraparazę należy wskazać:

• mielinolizę środkową mostu (zespół Adamsa-Viktora-Mancalla),
• malformację Arnolda-Chiariego (wrodzona wada okolicy szczytowo potylicznej),
• przewlekłą postać choroby Whipple’a,
• uszkodzenie kręgosłupa na poziomie C4-C5 (prowadzi do postaci wiotkiej tetraparezy),
• udar mózgu,
• zespół Guillain-Barre,
• przełom miasteniczny,
• zatrucie jadem kiełbasianym,
• poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego,
• choroby neurologiczne,
• Miastenię Gravis,
• ucisk rdzenia kręgowego (np. poprzez zmianę nowotworową),
• ostrą porfirię wątrobowa,
• zespół Lamberta-Eatona,
• miopatie zapalne,
• zaburzenia neuropsychiatryczne,
• porażenie mózgowe (dziecięce porażenie mózgowe),
• uszkodzenie rdzenia kręgowego na skutek urazu kręgosłupa,
• polio (choroba Heinego-Medina).

Objawy tetraparezy - jak je rozpoznać?

Tetrapareza może być sama w sobie objawem wielu schorzeń i stanów. Jej główne cechy to:

• słabość mięśniowa (osłabienie siły mięśniowej),
• utrata kontroli nad wykonywanymi ruchami,
• słabe odruchy ścięgniste (lub ich brak),
• problemy z chodzeniem.

Dodatkowo mogą pojawiać się problemy z kontrolą pęcherza oraz zwieraczy, utrata funkcji seksualnych, a nawet trudności w oddychaniu.

Rodzaje tetraparezy - czym się różnią?

Tetrapareza może mieć charakter przejściowy (tymczasowy) oraz trwały. Występuje także w odmianie spastycznej (sztywność mięśni/nadmierne napięcie mięśni i ścięgien) lub wiotkiej (mięśnie ulegają zwiotczeniu).

Wśród tetraparezy o charakterze przejściowym można wyróżnić także ostry niedowład czterokończynowy. Jego definicja w piśmiennictwie jest niespójna, niemniej charakteryzuje się szybkim początkiem osłabienia mięśniowego, który osiąga maksymalne nasilenie w ciągu kilku dni do około 4 tygodni. Tetrapareza, która trwa od 1 do około 4-8 tygodni, określana jest mianem podostrej.

Diagnostyka tetraparezy - jak przebiega?

Bardzo ważne jest ustalenie, z jakiej przyczyny doszło do tetraparezy. Istotnym elementem procesu diagnostycznego jest zatem wywiad przeprowadzony z pacjentem lub jego rodziną, podczas którego weryfikuje się również obciążenie rodzinne. Równie istotne jest podstawowe badanie lekarskie.

Badanie neurologiczne pomaga w ustaleniu przyczyny słabości mięśni. W diagnostyce wykorzystuje się m.in. elektromiografię oraz badanie przewodnictwa nerwowego. Pomocne są również badania obrazowe, takie jak tomografia czy rezonans magnetyczny. W różnicowaniu przyczyn tetraparezy stosuje się też testy neurofizjologiczne. Jeśli istnieje podejrzenie występowania stanu zapalnego pochodzenia bakteryjnego lub wirusowego, wykonuje się analizę płynu mózgowo-rdzeniowego. Wstępna ocena pacjenta powinna obejmować także badania laboratoryjne takie jak morfologia krwi, poziom CRP, elektrolity, poziom glukozy we krwi, kinazy kreatynowej oraz analizę moczu.

Leczenie tetraparezy - metody i sposoby na poprawę funkcjonowania

Wykorzystywane metody i sposoby leczenia tetraparezy przede wszystkim zależą od tego, jaka jest przyczyna niedowładu. W związku z tym zastosowanie może znaleźć interwencja chirurgiczna, leczenie zaburzeń metabolicznych czy fizjoterapia, która ma na celu utrzymanie siły mięśniowej.

Gdy choroba uniemożliwia pacjentom poruszanie się w sposób całkowicie samodzielny, laski czy wózki inwalidzkie są dla nich istotnym wsparciem w wykonywaniu codziennych czynności.

Rehabilitacja tetraparezy - jak pomóc choremu?

W rehabilitacji tetraparezy często wykorzystuje się metodę NDT Bobath oraz metodę Vojty. Dodatkowo warto zwrócić uwagę na hipoterapię, która znalazła swoje zastosowanie w holistycznej rehabilitacji dzieci z porażeniem mózgowym, u których również może występować tetrapareza.

Tetrapareza u dzieci - jakie są specyficzne cechy?

Tetrapareza u dzieci najczęściej pojawia się w związku z mózgowym porażeniem dziecięcym - zespołem objawów, w którym pojawia się zaburzenie funkcji motorycznych pacjenta pod wpływem zmiany napięcia mięśniowego. Dzieci, u których występuje tetrapareza spastyczna, nie chodzą lub jeśli mogą to robić, to wyłącznie na krótkich odcinkach i w towarzystwie oraz przy pomocy innych osób. Specyficzną cechą u pacjentów z mózgowym porażeniem są przykurcze stawowe kończyn górnych oraz dolnych. U większości dzieci z tą postacią mózgowego porażenia dziecięcego objawy ciężkiego uszkodzenia mózgu są widoczne od pierwszych miesięcy życia.