Zakrzepica tętnicza

Przyczyny zakrzepicy tętniczej

Istnieje szereg przyczyn wystąpienia zakrzepicy tętniczej. Wśród nich należy wymienić:

• nasilone zmiany miażdżycowe,
  
• zator tętniczy,
  
• uraz w obrębie tętnicy (przecięcie, stłuczenie, zmiażdżenie, pojawienie się krwiaka śródściennego tętnicy),
  
• choroby zapalne naczyń,
  
• nadkrzepliwość pojawiającą się m.in. w zespole antyfosfolipidowym, czerwienicy czy nadpłytkowości,
  
• przyjmowanie niektórych typów leków, np. cytostatyków, glikokortykosteroidów,
  
• rozwarstwienie aorty.

Zakrzepica tętnicza może także występować u chorych na PNH.

Objawy zakrzepicy tętniczej

Symptomy pojawienia się zakrzepicy tętniczej są zróżnicowane, a jednocześnie brakuje klasycznych i uniwersalnych objawów, pozwalających na łatwe rozpoznanie problemu. U części osób zakrzepica tętnicza może pozostać niezauważona ze względu na rozwinięte krążenie oboczne, kompensujące trudności w przepływie krwi. U innych przebieg będzie dynamiczny i przyjmie postać ostrego niedokrwienia. W tym drugim przypadku może dochodzić do udaru niedokrwiennego mózgu, zawału serca, niedokrwienia kończyn czy jelit (w przypadku zamknięcia światła tętnicy krezkowej).

W przypadku zakrzepicy tętnic kończyn najczęściej pojawia się ból w obrębie kończyny, do którego później dołączają zaburzenia czucia oraz problemy z ruchomością kończyny. Dłużej utrzymujące się zmiany przepływu krwi w tym obrębie wiążą się z przykurczami mięśni, a czasem nawet zmianami o charakterze martwicy.

Natomiast zakrzepica tętnic trzewnych lub nerkowych, która może prowadzić do ostrego uszkodzenia nerek lub niedokrwienia jelit wiąże się z wystąpieniem bólu w jamie brzusznej, biegunkami, krwotocznymi zapaleniami jelit, a nawet martwicą jelita.

Diagnozowanie zakrzepicy tętniczej

Elementem diagnostyki zakrzepicy tętniczej jest wywiad, który obejmuje pytania dotyczące przebytych zabiegów, leczenia operacyjnego, chorób czy występowania stanów nadkrzepliwości. Wykonuje się także badania obrazowe. W ostrym niedokrwieniu kończyn wykorzystuje się w diagnostyce m.in. USG duplex doppler, angio-KT oraz arteriografię. Dodatkowo sprawdzone mogą zostać D-dimery, oznacza się fibrynogen oraz sprawdza parametry krzepnięcia krwi, których zaburzenia mogą świadczyć o zwiększonym ryzyku zakrzepicy tętniczej.

Leczenie zakrzepicy tętniczej

Metoda terapii zakrzepicy tętniczej zależy od tego, kiedy została ona rozpoznana u pacjenta. W sytuacji przypadkowego wykrycia zakrzepicy tętniczej zaleca się przede wszystkim leczenie antyagregacyjne, przyjmowanie statyn (gdy zauważalna jest znacznie rozwinięta blaszka miażdżycowa lub nieprawidłowości w gospodarce lipidowej), rehabilitację ruchową, a także eliminowanie czynników ryzyka – jednymi z takich czynników są palenie papierosów czy nadmierna masa ciała.

W stanach ostrych wdraża się terapię przeciwzakrzepową, uzupełnia płyny (odwodnienie zagęszcza krew, co sprzyja zakrzepom) oraz stabilizuje krążenie. W zależności od nasilenia dolegliwości kolejne kroki postępowania mogą obejmować dożylne podawanie heparyny, rewaskularyzację (udrożnienie naczynia krwionośnego), a w przypadku martwicy i nieodwracalnego uszkodzenia kończyny rozważenie jej amputacji.

Długotrwale należy stosować leczenie antyagregacyjne (przeciwpłytkowe), ale równie istotne jest podjęcie działań, które będą leczyć przyczyny zakrzepicy tętniczej. Zmiany obejmują często również szeroko pojęty styl życia, co wiąże się ze zmianą nawyków żywieniowych, wdrożeniem regularnej aktywności ruchowej oraz unikaniem używek.